VAFI: Đưa lãi suất tiền gửi VNĐ về 0% sẽ thành công vang dội

 

VTV.vn - Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính (VAFI) đã dẫn chứng câu chuyện của hơn một thập kỷ trước để bảo vệ cho kiến nghị hạ lãi suất tiền gửi VNĐ về 0%.

Hôm qua (22/6), Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính (VAFI) bất ngờ có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước và các bộ, ngành kiến nghị một số giải pháp để hạ dần lãi suất tiền gửi VND về mức 0%/năm.

Theo VAFI, mức lãi suất này đã được nhiều nền kinh tế phát triển áp dụng, thậm chí có nước còn duy trì lãi suất âm (thu phí tiền gửi). Chính sách này nhằm bảo đảm lãi suất cho vay cực thấp (2%-5%), qua đó kích thích hệ thống doanh nghiệp và thị trường chứng khoán phát triển, bảo đảm an sinh xã hội cho người thu nhập thấp.

Ngay sau, kiến nghị của VAFI nhiều ý kiến trái chiều đã được đưa ra. Và ngay trong ngày hôm nay (23/6), VAFI đã chính thức lên tiếng.

"Gần 11 năm trước, VAFI có đề xuất thành công giải pháp đưa lãi suất tiền gửi ngoại tệ về mức 0%/năm. Giờ đây, với khuyến nghị tạo lập hệ thống giải pháp để dần đưa lãi suất tiền gửi nội tệ về mức 0%/năm. VAFI tin tưởng rằng giải pháp này cũng sẽ thành công vang dội tạo bước ngoặt để đưa kinh tế Việt Nam sang giai đoạn phát triển mới ở thời kỳ đầu của một quốc gia phát triển", VAFI mở đầu cho phản hồi của mình.

Câu chuyện hơn 1 thập kỷ trước

Chi tiết hơn, VAFI đã trình bày chi tiết đề xuất đưa lãi suất tiền gửi ngoại tệ về mức 0%/năm vào năm 2010.

Theo VAFI, ngày 4/11/2010, hiệp hội này đã có văn bản gửi Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước đề xuất quy định mức trần tiền gửi ngoại tệ không quá 1/%/năm và sau này hướng tới lãi suất 0%/năm nhằm giải quyết các mục tiêu cấp bách và lâu dài như ổn định tỷ giá, giải quyết tình trạng thiếu hụt ngoại tệ, tạo cơ sở để tăng giá VND và hạ dần mặt bằng lãi suất huy động đang ở mức rất cao.

VAFI nhấn mạnh văn bản này được ra đời trong bối cảnh nền kinh tế trong nước đang còn chịu tác động lớn từ cuộc khủng hoảng tài chính thế giới, thâm hụt thương mại rất lớn "lên tới hàng chục tỷ USD mỗi năm" (theo VAFI). Lãi suất huy động VND ở mức 14%/năm, lãi suất tiền gửi USD ở mức 5-6%/năm. Lạm phát cao, hệ thống các ngân hàng thương mại bị tổn thương nặng bởi khủng hoảng kinh tế, nợ xấu lớn, nhiều ngân hàng kinh doanh thua lỗ và một số ngân hàng ở tình trạng giải thể, phá sản.

Cũng theo hiệp hội này, ở thời điểm đó, phong trào đầu cơ găm giữ ngoại tệ xuất hiện. Hệ thống ngân hàng thương mại xảy ra tình trạng thiếu hụt ngoại tệ trầm trọng, khó khăn trong việc giúp doanh nghiệp thanh toán nhập khẩu, dự trữ ngoại hối tại NHNN cạn kiệt và không đủ sức bình ổn thị trường. Để có ngoại tệ phục vụ nhập khẩu, nhiều doanh nghiệp phải làm việc bất hợp pháp không mong muốn là mua ngoại tệ ở thị trường chợ đen đem về ngân hàng thanh toán nhập khẩu…

VAFI cho biết trước và sau khi đề xuất trên được ban hành, rất nhiều ý kiến phản đối như: Xâm phạm quyền tự do của người dân; Việt kiều rút vốn về nước và hệ thống ngân hàng càng thiếu ngoại tệ; Các ngân hàng sẽ lách luật bằng cách thỏa thuận lãi suất ngầm cao hơn quy định… Thậm chí có ý kiến còn cho rằng đây là "đề xuất điên, ảo tưởng, không hiểu chính sách tiền tệ".

VAFI cho biết đề xuất đưa lãi suất tiền gửi ngoại tệ về mức 0%/năm vào năm 2010 cũng đã từng nhận được rất nhiều ý kiến phản đối

Sau quá trình nghiên cứu, thảo luận, VAFI cho hay, Thống đốc Nguyễn Văn Giàu lúc đó đã tiếp thu và có bước đi thận trọng ban đầu là khống chế tiền gửi ở mức 3%/năm, nếu thành công thì hạ dần và thực tế đến nay, lãi suất tiền gửi ngoại tệ đã về 0%/năm.

Theo VAFI, giải pháp của hiệp hội này đã tạo một bước ngoặt trong chính sách ổn định tỷ giá, hạ thấp mặt bằng lãi suất huy động VND, chẳng những chấm dứt được tình trạng thiếu hụt ngoại tệ thanh toán mà hệ thống ngân hàng thương mại còn dư thừa ngoại tệ, tạo điều kiện cho Ngân hàng Nhà nước tăng mua dự trữ trong nhiều năm nay.

VAFI cho biết sau quá trình nghiên cứu, thảo luận, Thống đốc Nguyễn Văn Giàu lúc đó đã tiếp thu và có bước đi thận trọng ban đầu là khống chế tiền gửi ở mức 3%/năm, nếu thành công thì hạ dần và thực tế đến nay, lãi suất tiền gửi ngoại tệ đã về 0%/năm.

"Giải pháp của VAFI đã tạo một bước ngoặt trong chính sách ổn định tỷ giá, hạ thấp mặt bằng lãi suất huy động VND, chẳng những chấm dứt được tình trạng thiếu hụt ngoại tệ thanh toán mà hệ thống ngân hàng thương mại còn dư thừa ngoại tệ, tạo điều kiện cho Ngân hàng Nhà nước tăng mua dự trữ trong nhiều năm nay", VAFI nói về đề xuất đề xuất đưa lãi suất tiền gửi ngoại tệ về mức 0%/năm

Không viển vông                         

Nói về đề xuất hệ thống giải pháp để đưa lãi suất VNĐ về 0%, VAFI cho biết ngay sau khi đưa ra vào ngày hôm qua thì đã có không ít ý kiến phản đối cho rằng hiệp hội này "ảo tưởng".

"Không thể hạ nhanh lãi suất trong bối cảnh lạm phát cao hiện nay; Hạ lãi suất dòng tiền nhàn rỗi sẽ đổ vào thị trường bất động sản, chứng khoán… sẽ làm mất ổn định thị trường tiền tệ; Hạ mạnh lãi suất gây lạm phát cao…", VAFI nêu ra một số ý kiến phản đối.

VAFI nhấn mạnh rằng: "Tất cả ý kiến phản biện đều có chung một điểm duy nhất quan liêu, là  không đọc toàn bộ văn bản của VAFI khi trả lời câu hỏi của báo giới. VAFI không bao giờ có cách phản biện như vậy khi không biết đầy đủ nội dung kiến nghị".

Theo VAFI, trong bối cảnh hiện nay không còn dư địa để giảm lãi suất tiền gửi và không thể tiến hành hạ nhanh lãi suất tiền gửi nội tệ. Muốn làm được điều đó phải ban hành 5 giải pháp và trong đó ban hành Luật thuế tài sản để khóa kênh đầu cơ đất là điều kiện tiên quyết .

"Sau khi có 5 giải pháp được ban hành, mới tiến hành thực hiện giảm lãi suất theo nhiều đợt với mục tiêu về 0%. Để có các văn bản như VAFI đề xuất thì thời gian tiến hành phải cần tới 2 năm nữa", hiệp hội này cho biết

Để thực hiện chiến lược ngân hàng thương mại huy động vốn trung dài hạn để cho vay trung dài hạn thì phải có ưu đãi và sự bảo đảm để người dân đầu tư vào thị trường trái phiếu do hệ thống ngân hàng phát hành với lãi suất mục tiêu 2%/năm trong khi lãi suất tiền gửi ngắn hạn là 0%/năm. Khoản đầu tư trái phiếu này phải an toàn như tiền gửi tiết kiệm.

"Tinh thần văn bản của chúng tôi như vậy chứ không phải khuyến nghị dân chúng đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp mà không có bảo đảm tuyệt đối của Nhà nước" - VAFI lưu ý.

VAFI cũng cho hay, văn bản của hiệp hội này còn bao hàm mục tiêu kêu gọi các nhà hoạch định chính sách tiền tệ phải có nỗ lực hội nhập.

"Tại sao các nước trong khu vực làm được mà mình không làm được? Mình còn thiếu điều kiện gì và cần ban hành giải pháp gì để đạt được mục tiêu", VAFI nói.

VAFI tự tin cho rằng đề xuất đưa tiền gửi VND về 0% sẽ thành công vang dội

VAFI khẳng định: "Đề xuất đưa tiền gửi VND về 0% đã được nghiên cứu công phu từ lâu và hiệp hội này tin tưởng rằng sẽ thành công vang dội".

Cụ thể theo VAFI chỉ cần Chính phủ ban hành các sắc thuế chống đầu cơ nhà đất nhằm kiểm soát dòng tiền đi vào kênh này thì lượng tiền gửi trong hệ thống ngân hàng thương mại đã dư thừa rất lớn, tới thời điểm đó không cần can thiệp của NHNN thì lãi suất huy động đã giảm mạnh.

"VAFI đã ra đời và hoạt động được 16 năm. Tổ chức này không phải là nhà tạo lập chính sách mà chỉ dùng uy tín của mình để tạo lập chính sách. VAFI không phải là tổ chức chỉ gồm các học giả viễn vông mà là các nhà đầu tư tài chính thực thụ, cảm nhận rõ nét từng chuyển động của thị trường tài chính, học hỏi kinh nghiệm quốc tế để khuyến nghị các cơ quan chính phủ ban hành chính sách", VAFI nói trong phần kết luận của phản hồi.